مداخلات درماني که در طول مراجعات بيمار برگزار مي‌شود

جلساتي که در طول درمان بيمار برگزار مي‌شود به سه دسته کلي تقسيم مي‌شود:

1) جلسات درماني با هدف افزایش انگیزه برای ترک مواد

اين نوع مداخلات مربوط به بيماراني است که هنوز تصميم قاطعي براي ترک مواد نگرفته‌اند و ممکن است به دلايل ديگري (به غيراز ترک مواد) براي درمان اقدام کرده باشند. راهبردهاي رفتاري و فنون رفتاري- شناختي براي تقويت انگيزه اين دست از بيماران مفيد است. اهداف ديگر اين مداخلات عبارتند از:

• بررسي ميزان مصرف مواد و چگونگي تغييرات خلقي بيمار

• کاهش خطرات ناشي از مصرف با ارائه آموزش

• شفاف‌سازي برانگيزاننده‌ها‌ و عوامل اصلي اعتياد بيمار

• ايجاد و تقويت انگيزه براي ترک

2) جلسات درماني در مراحل مقدماتي ترک مواد 

درمانگر به منظور درمان و پيشگيري سوء مصرف مواد، به آموزش راهبردهاي رفتاري- شناختي مي‌پردازد و در رابطه با مشکلات شايعي که ممکن است در روند درمان پيش آيد با بيمار صحبت مي‌کند. راهبردهاي شناختي براي مقابله با خطاهاي شناختي نيز در اين مرحله آموزش داده مي‌شوند. اهداف درماني در اين مرحله از درمان عبارتند از:

• توقف چرخه جستجوي مصرف مواد؛

• شناسايي شروع‌کننده‌ها‌ي بيروني و دروني و مقابله با آن­ها؛

• مقابله با ولع و تغييرات جسمي‌در طول دوره ترک؛

• شناسايي خطاهاي شناختي و مقابله با آن؛

• تقويت و نظام مقابله‌اي بيمار با آموزش مهارت‌ها‌.

3) جلسات درماني با راهبردهاي پيشگيري از عود

يکي از خطراتي که افراد وابسته به مواد را تهديد مي‌کند اين است که آن‌ها‌ پس از درمان دچار لغزش و بازگشت شوند. براي پيشگيري از اين مورد، در مرحله نهايي درمان مداخلاتي براي پيشگيري از عود به کار گرفته مي‌شود. راهبردهاي شناختي، رفتاري و آموزش مهارت‌ها‌ با هدف توان­مند­سازي بيماران براي پيشگيري از بازگشت و مقابله موثر با لغزش جز اين دسته هستند. براي دستيابي به اين هدف، توجه به موارد زير ضروري است:

• مقابله موثر با برانگيزاننده‌ها‌ي دروني و بيروني؛

• اجتناب و در صورت لزوم برخورد مناسب با موقعيت‌ها‌ي پرخطر؛

• تغيير نگرش و ديدگاه بيمار نسبت به لغزش يا بازگشت؛

• درخواست از بيمار براي پرداختن به فعاليت‌ها‌ي لذت بخش؛

• تبيين احساس گناه به عنوان يک عامل خطر؛

• انتخاب اهداف متناسب و سرگرم نگهداشتن خود؛

• شروع و تداوم روابط با افراد پاك.

‌